Moorgan waxa lagu eedeeyaa inuu ku jiray ragii xasuuqa ka gaystay gobolada Waqooyi, halka Cabdicasiis Cali Bare oo ahaa ninkii markii u dambeyey dagaaladii ugu adkaa dhexmareen Xoogagii SNM ee magaalooyinka ka saaray laguma eedeeyo xasuuqaasi, xiitaa lama soo hadal qaado.

Maxa midna xasuuq loogu eedeeya midna aan loogu eedeen, waa su’aasha meesha taalla:

Rag badan oo saraakiishii SNM ahaa oo aan la kulmay waxay ii sheegeen in markii magaalooyinka waaweyn ee Burco iyo Hargeysa ay SNM madax madax isku soo tuureen ee laga saari kari waayey, waxa ciidamadii madaxtooyada ee looyaqaan libaaxyadda oo ahaa kuwo tobabar sare wata soo kaxaystay Cabdicasiis Cali Bare oo Siyaad Bare xaga hooyo ka walaalahaayeen. wuxuu watay ciidamo u dhamaystiran yihiin hubkooddi iyo raashinkoodduba oo ku gaashaaman gaadiidka Ciidamada, marka uu Hargeysa dagaalka ka gallo saacado ka dibna galbeedka ayuuu ka gallayey, waxaanu ciidankiisu u galeen dagaalka saf balaadhan.

Cabdicasiis Cali Bare waxa uu kaga duwanaa saraakiishii kale ee daacadda u ahaa Siyaad Bare isagu shacabka muu laynayn ee qofkii qori sita iyo ciidanka is hayaan buu la dagaalamayey, taas ayaa keentay inay SNM ku tilmaamaan nin si xarako leh u dagaalamay oo aan dhibaato u haysan shacabka.

Sidoo kale, Cabdicasiis Cali Bare wuu yaqaanay saraakiisha hogaaminaya SNM oo waa ragii ay ruushka ka soo qada qalinjabiyeen, wayna is faryaqaaneen isna Taatiko yaqaano ayey ahaayeen.

SNM markii ay aragtay in ciidamadii Soomaaliya wixii ay hub iyo ciidan haystay ku soo daad gureysay gobolada waqooyi, isla markaana dadkii shacabka ahaa diyaarad lagu laynayo ayey dib u gurasho xeel dagaal sameeyeen si dadka loo badbaadiyo oo dibadda looga baxo magaalooyinka, marka laba arrimod ayaa sabab u ahaa in magaalooyinka ka baxaan SNM, 1. In dadka la badbaadiyo iyo xabadii oo sii kululaatay oo ciidamaddii Somaaliya heleen gurmad badan, waxaanay wakhtigaasi ku soo beegnay wakhtigii uu guutooyinkii libaaxyadda la soo gallay Cabdicasiis Cali Bare..

Ragii uu dagaalka adag la gallay Cabdicasiis waxa ka mid ahaa Gen:Maxamed Xasan(Jidhif” oo dagaalkii ugu adkaa ku dhexmaray xeebta galbeed oo ah meel xeeb iyo biyo yari isku darsaday oo ay adag tahay in lagu dagaalamo, waxa uu Jidhif ii sheegay inay si fiican isku yaqaaneen,isla markaana ciidanka uu watay Cabdicasiis uu aha mid dhisan oo oo haysta, hubkii, gaadiidkii, biyihii iyo Cuntadii oo u diyaar ah.

Kornayl Cabdicasiis Cali Bare oo idaacada BBC-da laga waraystay ayaa ka sheekeeyey dagaaladii adkaa ee dhexmaray ciidamadii uu watay iyo ciidankii jabhadda SNM, waxaanu sheegay in raga ay dagaalka iskaga soo horjeeda ahaayeen dadkii ay isku kuuliyada ciidamada ku wada jireen ee ay wax soo wada barteen, taasina u sahashay inay ciidamadu is kaarto fahmaan.

Cabdicasiis Cali Bare oo dhacdooyinkii uu goobjooga ka ahaa ka waramaya waxa uu yidhi “Dagaalo aad u qadhaadh oo dhinac walba leh maskax, xeel dagaal, taatiko military iyo dhiranaantii halista ahayd ee dagaalyahanimada soomaalidu ku caan baxday ayuu ahaa dagaalkaasi na dhex maray,waxaanay dagaaladaasi lahaayeen qaabab badan oo halisa sida ku dhufoo ka dhaqaaqda oo leh sas iyo jaha habaabin khatar ku ah cutubyada ciidanka, maaha wax aayar la ilaawi karo dhacdooyinkii dagalaadii xiliyadii u dambeeyey anigoo cutubyaddii libaaxyadda wata aanu dagaal toos ah iskugu nimid jabhaddii SNM, waxaan watay ciidankii loo yaqaan libaaxyada soomaaliya taas oo dagaal adag aan ku qaaday aagagii SNM gaar ahaan Xeebta galbeed oo aan ku horeeyey, raga iga soo horjeeda isku kuuliyad baanu ahayn kuwo aanu is dagaal iyo farsamo fahmayno ayuu ahaa, waxa ciidanka xeebta galbeed ee SNM hogaaminayey Kornayl:Jidhif oo si fiican isku naqaannay, markii hore anaga ka guulaysanay oo jabinay ciidankoodii, balse markii dambe soo rogaal celintii ayey gaadmo iyo jidgooyo ku dileen abaandulihii ciidanka saraakiil kalena way sigteen, waxay noo adeegsadeen sirta culus ee ciidanka taas oo ah dhagaysiga isgaadhsiinta raadiyaha iyo fasiraada afgarashooyinka ciidanka ee tararka la isku dirayo, meelihii ugu darnaa waxa ka mid ahaa jidgooyadii dooxa bariisle maalintaasi oo ahayd markay saraakiisha laayeen oo ciidankii uu watay Kornayl Jidhif ogaaday in gurmadkayagii ku soo dhawaaday ay qasab ku mareen xadkii ciidankii jabuuti ilaalinayey, taas oo macnaheedu ahayd inay taarkayaga dhagaysteen waana hab dagaal”.

Cabdicasiis isagoo dagaal adag oo maalinba uu meel ka bilaabayey ku jira ayaa waxa SNM u yimid Gen:Caydiid oo ka soo qaybgallay shirkii golaha dhexe ee SNM ee lagu doortay Cabdiraxmaan Tuur (Alla ha u naxariistee), waxaanay Caydiid ku heshiiyeen inuu ciidan iyo rasaasba ku caawiyaan si uu toos uga dhex rido xabadda caasimaddii Muqdisho, maadaama oo wixii ciidan haysatay Soomaaliya iyo hub haysatay Hargeysa iyo Burco la iskugu keenay, oo ciidankii Madaxtooyada ee uu watay Cabdicasiis Hargeysa la keenay, waxaanay SNM ogaatay in ciidan aan badnayn joogaan Muqdisho oo si fudud loo qabsan karo madaxtooyaddii, markii uu Caydiid Caasimadii ka bilaabay dagaalka ayaa lala soo hadlay Cabdicasiis si uu ciidankii madaxtooyada usoo celiyo si aan madaxtooyada loo qabsan, Cabdicasiis sidaas buu kaga baxay goboladii waqooyi isagoo jidka maray.

Cabdicasiis waa ninka kaliya ee ragii is hayeen u markhaati furey in aanu shacabka iyo maatida ku meereysan ee si toos ah u dagaalamayeen ninkii qori sita oo kaliya, waana sababta uu kaga duwan yahay Moorgan iyo raga kale ee lagu eedeeyo inay xasuuq ba’an ka gaysteen Somaliland.

In koonfurta dagaalo laga bilaabana waxa keenay saraakiishii SNM ee uu hogaaminayey Cabdiraxmaan Tuur, waxaanay ogaadeen haddii aan Muqdisho laga ridin xabadu aanay si fudud u xoroobi Karin gobolada waqooyi, waxaanu hub iyo askarba raaciyey Gen:Caydiid oo isna ku dhowaaqay jabhadiisii USC, waxa iyaguna SNM sii caawiyey Axmed Cumar Jees oo ciidan uu watay ka soo goostay ciidankii Soomaaliya una bixiyey SPM oo SNM ugu yimid Balligubadle, waxaanay ku heshiiyeen SNM inay koonfurta ka saaraan Siyaad Bare, taas ayaa keentay inuu xoreysto gobolada Jubooyinka.

Sida taariikhdu sheegayso ina Cumar Jees waxa uu ka xaqaanay markii uu Siyaad Bare isku dhiibay hogaamiyihii Itoobiya ee Mingusta ee uu heshiishka la galay ayuu u arkay in dhulkoodii uu ku wareejiyey Itoobiya taas ayaa sababtay inuu ka soo goosto dawladii uu u shaqaynayey, waxayna arrintaasi fursad u noqotay SNM oo heshay xoogag ka caawiya inay dagaalka ka ridaan koonfur oo aanu dagaalba ka socon si culayska lagu hayo uga qaboojiyo.

Taariikhdaasi iyo dhacdooyinkaasi is barkani waxay ina tusaysaa in aan qofna la iskaga eedeen inuu xasuuq gaystay, maadaama oo sarkaalkii watay ciidankii ugu dagaalka kulula ay SNM u qirayso inuu ahaa nin dagaalkaasi ku wajahan yahay qof qori sita iyo jabhadii ay is hayeen.

Saxafi ;Barkhad-ladiif Mohamed Omar.

Hargaysa Somaliland.